Thyutliapazy pi, Mahnô Mahpaw taozie my ha khiah pi maw ?

Thyutliapazy pi, Mahnô Mahpaw taozie my ha khiah pi maw ?

By KL. Vabeihruasa

KL. Vabeihruasa

Marapa zy pi he hlâno tawhta mahnô mahpawzy taozie nata hrozie nôchâ azipa ta tao laihpa za châ pi ta, Kri eima vaw zyhna tawhta atanoh taihta cha taoziezy cha zi laih lymapa ta ama khisa dah nata apielyu dâh achupa ta y  lyma pi ta, chhâ vaw y lymapa lia chhaota ama taozie azi laihpa ta atanoh taihta eima tao pazi lymapa aza  châ.

Marapazy pi he Culture eihrâhpa hneipa châ pi ta, Lâ nata sôhzy chhao dyhpha kawpa eima châ. Anodeikua, atahmâ chhâ liata Chhôhkha nata khôtholâ Awna dah he pakhâta ta eima pachâ pathi awpa nata taopathi, mohpasia awpa châta hmo peimawh kawpa sâkha cha eima awna dâh he aza châ.

Khizaw asosâhnata thata maniah pahnie ta, eima pasâhsapa nata khopa, reih khopa nata rei hluhpazy, atobina nata Ochhôh lyukahzy chhao Western society ta thata maniah pahnie ta, Tv nata Internet hmâpa ta eima Society nata Culture thata maniah a thla.

Asosâhna kao hluhpi za hnei pi ta, cha asosâhna chata eima khitlâh amohôhna nata chhôhkha aw dâhzy thata maniah pananopa ta tanoh daihti liata cha maniah a parao ngâsâpa ta â lâ.

Asosâhna eima hnei ngâhai no heta eima taozie phapa deikua maniah parao leipa sala, Eimâ sosâhpa chhaota Mara kawpa ta asosâh ei sih la, eima nokhih kawpa chhaota Mara kawpa ta nokhih thei ei sihla kho âchhi ngaita kaw !

Eimâ Aw dâh dopa nata doleipa mohpasia tua ei sih la :-

Aw dâh dopa :

1. Paw  – Nâ satuhpa paw cha – Ei paw, Ei pa, Keipaw tahpa ta eima aw tyh.

 Do leipa :

Paw – Papa, Daddy, Dad, Apa

Aw dâh dopa :

2. Nô – Nâ satuhpa Nô cha –  Ei nâ, Kei nô, Ei Nô, tahpa ta eima aw tyh.

Do leipa :

Nô- Aa nu, Amma, Mom, Mum,

Aw dâh dopa :

3.Nohnô (Aunty) –  Ei paw sietanô cha. Ei nohnô a châ. Nohnô

Do leipa :

Nohnô (Aunty) – Aunty, A ni, Nih ni, Ka ni

Aw dâh dopa :

4.Mahpaw (grand father) – Ei paw / Nó Paw cha kei châta ei mahpaw a châ. – Mahpaw, Kei mahpaw.

Do leipa

Mahpaw (grand father) – Kei paw, Apa, Apu, Amahpaw.

Aw dâh  dopa :

5.Mahnô (grand mother) – Ei paw /Nô nô cha kei châta ei mahnô a châ – Ei mahnô, mahnô

Do leipa:

Mahnô (grand mother) – Kei nô, Amahnó.

Aw dâh dopa –

6. Puhpa (Uncle) – Ei nô rilahpa hry liata U thei chaipa cha Ei puh U thei, Aliahpa cha Ei puh Liah , Seihnaipa cha Ei puh Seihnai/Hnai ( he he chapi Ngiaphia Awzie a cha via chai) Ei puhpa, Puh tahpa ta awpa he taozie dopa a châ.

Aw dâh doleipa

Puhpa (Uncle)- Kei Uta, A Uh, Pute-a, Ei Pute,

Aw dâh dopa

7.Nô narô – Ei nô narônô cha kei châta ei nô Uthei, Ei nô liah, ei nô Seihnai / Nâ Uthei, Nâ liah, Nâ Sie (chapi ngiaphiah ) he hawhta eima vaw aw tyh, Nâ /Nô tahpa he ama moh awna châta eima hmâ tyh he he taozie dopa a châ.

Do leipa

Nô narô -Ka nute, Anutei, Nutei.

Aw dâh dopa

8. Unawhpa – Chapaw ; Eima pihlâhpa cha ei Unawhpa a châ :- A uh, pawpaw, nawhta, a châ.

Do leipa

Unawhpa – Unaupa, Bro

Aw dâh  dopa

10. Avahpa – Ei vahpa cha kei châta eima paw, a moh dopa/ awna ângia viapa, saw utheipa moh ta aw awpa a châ.

Do leipa –

Avahpa – Puhpu,  kei dao,

Hlâta Uthei viapa liata

Aw dâh dopa

– Hlâta Uthei viapa chapaw,chanô rai cha A uh, Nônô, Pawpaw tahpa ta eima aw.

Do leipa

– Tete, U, etc

Keimo chhâ liata eima tao pado vei khiahtala, chhâ vaw y awpa liata cha he he taozie dopa,Aw dâh dopa hawhta pachâna vaw laih aw ta,ngiaryhna nata tlaichâna ta maniah apatu ha aw.

Chavâta atahmâ chhâ liata thyutlia Nô nata pawzy ta nama saw,Unawh,sietanô, tusawzy he pakhâta ta maniah nama pachu pa

Vei khiahtala Mara taozie ngia kawpa he eima tlyhny pathlei aw tahpa chi âchhi ngaita kaw !

NOTE:

KL. Vabeihruasa, S/o Puhpa KL. Hele (L) Mawhrei he, achuna lâ liata kô 2019 pa ta BA patlô ta, atahmâ (August 29, 2021) he Bishop’s College Kolkota, Senate of Serampore liata liata BD II Year âchu ngâ hai.

Kô  2016-17 liata Govt. T. Romana College Students’ Union  Raltiang Megazine Editor nata  Mizo Students Union General Headquarters Aizawl, Kulva Megazine Editor a vaw châ hapa châ ta, Mara hla nata bie liata apahâh kawpa chyhsa a châ.

(Posted date: 28 August, 2021)

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *